Aλλαγή- μια έννοια φορτισμένη και χρωματισμένη ποικιλοτρόπως. Μια έννοια που με όλον τον αέρα ανανέωσης και ελπίδας για το καλύτερο που φέρνει, συχνά υπονοεί προσπάθεια και κόπο έτσι που σου κάθεται κάπως βαριά, η αλήθεια είναι.
Δεν είναι λίγες οι φορές που αυτή η αρχική μου πηγαία διάθεση για αλλαγή έχει σκοντάψει σε πολλούς και διάφορους περιορισμούς, έτσι που να ξεκινάω με φόρα και να βρίσκομαι στο πάτωμα φαρδιά πλατιά μετά από λίγο.
Απόφαση μου αυτή τη φορά να προσεγγίσω την αλλαγή με λιγότερη αφέλεια, μ’ έναν πιο ώριμο ενθουσιασμό και με τη σοφία που με προίκισαν οι συναντήσεις μου με το πάτωμα.
Να συνδιαλλαγώ με ταπεινότητα- και να χορέψω μαζί της διατεθειμένη να ακολουθήσω τα βήματα και το ρυθμό της με την ίδια προθυμία και εμπιστοσύνη που αφήνεσαι στα χέρια ενός έμπειρου και επιδέξιου παρτενέρ.
Ο νους μας, έχει την τάση να κινείται και να συγκρίνει ανάμεσα στο «πραγματικό» και το «ιδανικό» κάνοντας γενναία άλματα με τη βοήθεια της ονειροπόλησης και της φαντασίας.
Συχνά, όμως η αντίληψη του χάσματος ανάμεσα στο «πώς τα πράγματα είναι» και το «πώς θα θέλαμε να είναι», γίνεται ακριβώς αυτό που μας αποθαρρύνει από το να κάνουμε τις κινήσεις που θα ήταν απαραίτητες για να πετύχουμε αυτά που θέλουμε- είτε πρόκειται για αλλαγές στην εμφάνισή μας, στη φυσική μας κατάσταση, στο χαρακτήρα, στις σχέσεις μας, την καθημερινότητα και τη ζωή μας γενικότερα.
Συνειδητοποιώντας ότι δεν διαθέτουμε τους απαραίτητους πόρους- τα χρήματα, το χρόνο, τις συνθήκες, την ψυχική ενέργεια ή τις ικανότητες και ότι απέχουμε πολύ από τον προορισμό μας γρήγορα παραιτούμαστε αναβάλλοντας την εκπλήρωση των στόχων και των επιθυμιών μας για την επόμενη μέρα, τον επόμενο μήνα, τον επόμενο χρόνο…
Άλλοτε πάλι επιστρατεύουμε τη δύναμη της θέλησης για να μας υπηρετήσει με στρατιωτική πειθαρχία, έτσι που γινόμαστε ανελέητοι προς τον εαυτό μας, επιβάλλοντας προγράμματα και ρουτίνες που γρήγορα αδειάζουν το ρεζερβουάρ της ψυχικής μας ενέργειας και μας αφήνουν εξουθενωμένους…
Ταυτόχρονα, ο εσωτερικός μας κριτής βρίσκει την ευκαιρία να χλευάσει για ακόμη μια φορά, οποιαδήποτε «αποτυχημένη» απόπειρα για αλλαγή, που πλέον συνοδεύεται από συναισθήματα αδυναμίας, απογοήτευσης και ανεπάρκειας.
Ουφ…!! Τα άλματα δεν είναι τόσο εύκολα στην πραγματικότητα όσο στη φαντασία.
Μήπως όμως δεν χρειάζονται καν; Μήπως η αλλαγή «δεν θέλει κόπο» αλλά «θέλει τρόπο»;
Αν αναλογιστείτε για μια στιγμή πώς φτάσατε ως εδώ και αν σταθείτε στα μεγάλα γεγονότα της ζωής σας και τα όσα έχετε πετύχει μέχρι σήμερα σε οποιοδήποτε τομέα θα διαπιστώσετε ότι δεν έγιναν κάνοντας άλματα.
Τα μεγάλα πράγματα, είτε αυτό ήταν για εσάς ένα διδακτορικό, είτε μια σχέση, μια δουλειά, ή η απόκτηση ενός παιδιού κ.ο.κ., έγιναν μέσα από τη σύνθεση και την -ορισμένες φορές- μαγική αλληλουχία των μικρών πραγμάτων, ενώ χορεύατε στο ρυθμό της ζωής.
Εσείς απλά χορεύατε, διατηρούσατε την κίνηση. Άλλοτε ένα μικρό βήμα, άλλοτε ένα μεγαλύτερο, που και που καμιά πιρουέτα, Πάντως χορεύατε… μπορεί αδέξια, όμως χορεύατε. Μια αυτοσχέδια χορογραφία ξεδιπλωνόταν, με τρόπο που κι εσείς οι ίδιοι ώρες ώρες να απορείτε για τις χορευτικές σας ικανότητες.
Αλήθεια τώρα, πείτε: πόσες φορές μια μικρή κίνηση- μια ανεπαίσθητη ενέργεια από πλευράς σας στάθηκε ικανή να καθορίσει την πορεία των πραγμάτων και την εξέλιξη της ζωή σας; Μια τυχαία γνωριμία γιατί εκείνο το βράδυ αποφασίσατε τελικά να βγείτε παρόλο που ήσασταν κουρασμένοι; Μια είδηση που έπεσε ξαφνικά μπροστά στα μάτια σας την τελευταία στιγμή; Μια ιδέα που άστραψε μέσα στο μυαλό σας και που σήμερα έχει πάρει σάρκα και οστά;
Χάρη σε αυτή την ανεπαίσθητη κίνηση η ζωή σας προχώρησε. Εμπλουτίστηκε από γνώσεις, ικανότητες, ιδέες, εμπειρίες, φιλίες, σχέσεις όχι επειδή κάνατε ένα άλμα αλλά ως φυσικό αποτέλεσμα μιας διαδικασίας η οποία ξεκίνησε από ένα μικρό -φαινομενικά- πράγμα: μια ελάχιστη αλλαγή στην αρχική σας συνθήκη. Μπορεί να ήταν κάτι τόσο απλό όσο ένα βλέμμα, ένα χαμόγελο, ένα τηλεφώνημα ή ένα σκίτσο σε μια χαρτοπετσέτα.
Στη θεωρία του χάους, αυτό που περιγράφω ονομάζεται «το φαινόμενο της πεταλούδας» (butterfly effect): η κατάσταση δηλαδή όπου μια ελάχιστη αλλαγή στις αρχικές συνθήκες μπορεί να προκαλέσει μια μεγάλη αλλαγή ως αποτέλεσμα σε μακροπρόθεσμο πλάνο.
Το «φαινόμενο της πεταλούδας» είναι μια έννοια που συναντάμε σε πάρα πολλά πεδία, όπως στα μαθηματικά, στις επιστήμες και φυσικά στην ψυχολογία. Η παραπάνω φράση αναφέρεται στην ιδέα ότι μια πεταλούδα που ανοιγοκλείνει τα φτερά της μπορεί να προκαλέσει μικροσκοπικές αλλαγές στην ατμόσφαιρα που μπορεί τελικά να αλλάξουν την πορεία ενός τυφώνα, να τον καθυστερήσουν ή να τον επιταχύνουν ή ακόμη και να εμποδίσουν το ξέσπασμά του σε μια άλλη περιοχή. Είναι σημαντικό το ότι η πεταλούδα δεν προκαλεί τον τυφώνα. Το ανοιγοκλείσιμο των φτερών της είναι μέρος της αρχικής κατάστασης ενός ευρύτερου συστήματος όπου τα πράγματα είναι αλληλοσυνδεόμενα. Η ελάχιστη αλλαγή σε αυτή την αρχική συνθήκη προκαλεί όμως μια αλυσίδα γεγονότων που οδηγούν σε μεγαλύτερες αλλαγές και επηρεάζουν ολόκληρο το σύστημα.
Αν μια πεταλούδα που ανοιγοκλείνει τα φτερά της μπορεί να έχει τέτοια επίδραση στα καιρικά φαινόμενα του πλανήτη αναλογιστείτε πόσο μεγάλη σημασία μπορεί να έχουν στη ζωή μας τα μικρά πράγματα. Όλα εκείνα τα μικρά πράγματα που κάνουμε ή δεν κάνουμε κάθε μέρα, είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι μπορεί να είναι η αφετηρία για μια αλυσίδα αλλαγών στα γεγονότα της ζωής μας. Κι ακόμη, η αθροιστική τους δράση να οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε μια πολύ μεγαλύτερη αλλαγή προς την κατεύθυνση των στόχων και των επιθυμιών μας.
Δεν ξέρω τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τον καθένα σας. Όμως ο καθένας σας ξέρει.
Μπορεί να θέλετε να βελτιώσετε την υγεία σας, σωματική και ψυχική, ή τη διατροφή σας, ίσως θέλετε να γίνετε πιο κοινωνικοί ή να αποκτήσετε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, να μάθετε μια ξένη γλώσσα ή να δοκιμάσετε ένα καινούριο άθλημα ή να έχετε μια πιο ήρεμη ατμόσφαιρα στο σπίτι. Ποια θα ήταν η ελάχιστη ενέργεια που θα μπορούσατε να κάνετε προς αυτή την κατεύθυνση;
Αν το ξεκίνημα της νέας εποχής σας βρίσκει με διάθεση για αλλαγή και επίτευξη καινούριων (ή παλιών) στόχων, χαλαρώστε στην ιδέα ότι δεν χρειάζεται να κάνετε άλματα ούτε να πετάξετε. Μπορείτε απλά να ανοιγοκλείσετε τα φτερά σας με εμπιστοσύνη στη βαθύτερη τάση και επιθυμία σας για αυτοπραγμάτωση.
Ξεκινώντας με τα μικρά πράγματα…
