Στο βιβλίο του “Το δώρο της ψυχοθεραπείας”, ο Irvin Yalom μιλάει για την ανισότητα της ψυχοθεραπευτικής συνθήκης, ένα παράπονο που συχνά έχουν οι θεραπευόμενοι απέναντι στο θεραπευτή τους.
Εκείνοι με σκέφτονται πολύ περισσότερο από όσο σκέφτομαι εγώ εκείνους. Δείχνω πολύ σημαντικότερος για τη ζωή τους, από όσο δείχνουν εκείνοι για τη δική μου ζωή.
Αν μπορούσαν να ρωτήσουν ό,τι θέλουν, είμαι σίγουρος πως οι περισσότεροι θα ρωτούσαν: “Με σκέφτεσαι ποτέ;”
Παρόλο που η ανισότητα μπορεί να θυμώσει πολλούς θεραπευόμενους, την ίδια στιγμή είναι σημαντική και απαραίτητη. Ο Freud παρατήρησε κάποτε ότι είναι σημαντικό για τον θεραπευτή να εμφανίζεται τόσο μεγάλος στο μυαλό του θεραπευόμενου, ώστε οι αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στους δύο τους να αρχίσουν να επηρεάζουν την πορεία της συμπτωματολογίας του ασθενούς δηλαδή η (ψυχο)νεύρωση να αρχίσει να αντικαθίσταται σταδιακά από τη μεταβιβαστική νεύρωση).
“Θέλουμε η ώρα της ψυχοθεραπείας να είναι από τα σημαντικότερα γεγονότα στη ζωή του ασθενούς“.
Παρόλο που ο στόχος μας δεν είναι να αποδιώξουμε κάθε ισχυρό συναίσθημα που γεννάει ο θεραπευτής, υπάρχουν φορές που η δυσφορία την οποία προκαλούν τα μεταβιβαστικά συναισθήματα, είναι πάρα πολύ μεγάλη, φορές που ο θεραπευόμενος βασανίζεται από τέτοια συναισθήματα για τον θεραπευτή του, ώστε χρειάζονται κάποια αποσυμπίεση.
Η δική μου τάση -γράφει Ο Yalom- είναι να τονίζω τον έλεγχο της πραγματικότητας σχολιάζοντας την εγγενή “σκληρότητα” της θεραπευτικής συνθήκης. Η σύμβαση μας, από τη φύση της ορίζει ότι ο ασθενής θα σκέφτεται περισσότερο τον θεραπευτή παρά το αντίστροφο:
“Ο θεραπευόμενος έχει μόνο έναν θεραπευτή ενώ ο θεραπευτής, έχει πολλούς θεραπευόμενους.“
Συχνά -συνεχίζει ο Yalom- μου φαίνεται χρήσιμη η αναλογία με τους δασκάλους και επισημαίνω ότι μια δασκάλα έχει πολλούς μαθητές, οι μαθητές όμως μόνο μία δασκάλα και όπως είναι φυσικό, οι μαθητές σκέφτονται πολύ περισσότερο τη δασκάλα τους από ότι εκείνη αυτούς.
Μπορεί βέβαια κανείς να αναφέρει πολλά άλλα παραδείγματα: τον γιατρό, τη νοσοκόμα κτλ.
Ένα άλλο βοήθημα που έχω πολλές φορές χρησιμοποιήσει είναι η αναφορά στην προσωπική μου εμπειρία από τη θέση του θεραπευόμενου λέγοντας κάτι τέτοιο: “Ξέρω πως νιώθεις ότι είναι άδικο και άνισο να με σκέφτεσαι περισσότερο από όσο σε σκέφτομαι εγώ, να κάνεις μεγάλες φανταστικές συζητήσεις μαζί μου ανάμεσα στις συνεδρίες, ξέροντας πως εγώ δεν μιλάω μαζί σου στη φαντασία μου. Αυτή είναι όμως η φύση της θεραπευτικής διαδικασίας. Την ίδια ακριβώς εμπειρία είχα και εγώ όταν έκανα ψυχοθεραπεία, όταν καθόμουν στη θέση του θεραπευόμενου. Και γω το ίδιο λαχταρούσα. Να με σκέφτεται περισσότερο ο θεραπευτής μου.”
Απόσπασμα από το βιβλίο του Irvin Yalom "Το δώρο της ψυχοθεραπείας" - Ανοικτή επιστολή σε μια νέα γενιά ψυχοθεραπευτών και στους ασθενείς τους. Εκδόσεις Άγρα.
Photo by Priscilla Du Preez on Unsplash
