Άγχος, φόβος,θλίψη, αγωνία, θυμός, μοναξιά
Αυτά είναι δύσκολα συναισθήματα που ορισμένες φορές μπορεί να γίνονται τόσο ισχυρά που να νιώθουμε ότι μας κατακλύζουν. Μοιάζουν με έντονα καιρικά φαινόμενα, όπως μια καταιγίδα που σου δίνει την εντύπωση ότι δε θα σταματήσει ποτέ και παγιδεύεσαι μέσα της. Η συνηθέστερη τακτική μας είναι να προσπαθήσουμε να τα αποφύγουμε, να τα σπρώξουμε μακριά μας ή να προσποιηθούμε ότι δεν τα νιώθουμε, όμως αυτά παραμένουν. Άλλοτε ξυπνάει ο εσωτερικός μας κριτής και σκέψεις του τύπου « Δεν θα έπρεπε να νιώθω έτσι», «Δεν είμαι αρκετά δυνατός» κ.ο.κ οι οποίες επιδεινώνουν την κατάσταση προσθέτοντας ένα δεύτερο κύμα αρνητικότητας που ρίχνει λάδι στη φωτιά και κάνει την εμπειρία ακόμη πιο δύσκολη και ενεργοβόρα. Η τεχνική που σας προτείνω δεν ψάχνει για λύσεις, μπορεί να μας βοηθήσει όμως να δημιουργήσουμε χώρο και να βρούμε ελευθερία από αυτά τα συναισθήματα. Είναι μια τεχνική που βασίζεται στην προσέγγιση της ‘ενσυνειδητότητας’ (mindfulness) και αποτελείται από τέσσερα στάδια. Oνομάζεται RAIN από τα αρχικά των σταδίων που την αποτελούν και είναι:
Recognising
Allowing
Investigating
Non-Identifying
Στάδιο 1ο : Αναγνωρίζω (Recognising)
To πρώτο στάδιο είναι να αναγνωρίσουμε αυτό που συμβαίνει στο μυαλό μας και αυτό σημαίνει να του δώσουμε ένα όνομα: άγχος, φόβος, απομόνωση, ό,τιδήποτε.
Ο,τιδήποτε αναγνωρίζεις να είναι παρόν αυτή τη στιγμή, δώστου ένα όνομα. Πές στον εαυτό σου: Αυτό συμβαίνει και το αναγνωρίζω. Αυτό είναι (το άγχος μου, ο φόβος μου κ.ο.κ )
Στη συνέχεια, αναγνώρισε ότι υπάρχει ένα μέρος στο σώμα σου που αντιστοιχεί σε αυτό το συναίσθημα. Μπορεί να νιώθεις σφίξιμο στο στήθος, ένταση στον αυχένα, αίσθημα παλμών, ό,τι και αν είναι δώσε και σε αυτή τη σωματική αίσθηση ένα όνομα: ζέστη, κρύο, σφίξιμο, πίεση, ο,τιδήποτε.
Όταν βιώνουμε μια δύσκολη εμπειρία συνήθως θέλουμε να την απωθήσουμε ή έχουμε την τάση να την κρίνουμε λέγοντας ότι « δεν θα έπρεπε να νιώθω έτσι», «Δεν είμαι αρκετά δυνατός/ή» κ.ο.κ. Αυτό το δεύτερο στρώμα αρνητικότητας«ρίχνει λάδι στη φωτιά»… ενισχύοντας τα αρχικά συναισθήματα.
Στάδιο 2ο: Επιτρέπω (Allowing)
Ό,τι συμβαίνει, συμβαίνει… Είτε είναι άγχος, είτε είναι φόβος, είτε είναι μοναξιά, άφησέ το να υπάρξει.
Επιτρέποντας στα συναισθήματα και τις σωματικές αισθήσεις που τα συνοδεύουν να υπάρξουν, αποφεύγουμε να προσθέσουμε περαιτέρω στρώματα αρνητικότητας και αυτοκριτικής σε μια ήδη δύσκολη εμπειρία. Είναι προτιμότερο να αναπτύξουμε ένα συναίσθημα ενδιαφέροντος και ευγενικής περιέργειας για τον εαυτό μας: Να επιτρέψουμε ξανά και ξανά στα διάφορα στρώματα της εμπειρίας μας να ξεδιπλωθούν.
Αν αυτό είναι δύσκολο, μπορούμε να πούμε στον εαυτό μας ότι πάντως προσπαθήσαμε και ότι στην ένταση της παρούσας στιγμής δεν είναι δυνατό.
Eίναι ώρα να διερευνήσουμε αυτό που νιώθουμε, να φέρουμε την προσοχή μας με έναν ευγενικό τρόπο στην εμπειρία μας και να αναρωτηθούμε τι είναι εκείνο που πραγματικά ζητάει την προσοχή και το ενδιαφέρον μας και το οποίο εκδηλώνεται μέσα από αυτά τα συναισθήματα.
Στάδιο 3ο: Διερευνώ (Ιnvestigating)
Απλώς παρατηρήστε τι είναι εκείνο που αναδύεται από μέσα σας και που ξεχωρίζει περισσότερο. Πώς νιώθει το σώμα σας με αυτό; Ζέστη, ένταση, κίνηση, σφίξιμο, τι είναι εκεί; Πώς αλλάζουν αυτές οι σωματικές αισθήσεις καθώς παραμένετε με το συναίσθημα;
Διερευνήστε τον τρόπο που βλέπετε τα πράγματα αυτή τη στιγμή; Μέσα από ποιο φίλτρο κοιτάζετε την κατάσταση; Τι πιστεύετε για αυτή, ποιες είναι οι κυρίαρχες απόψεις σας, η προοπτική σας;
Στάδιο 4ο: Δεν ταυτίζομαι (Νοn-Identifying)
Όταν γινόμαστε 100% αυτό που νιώθουμε, δεν υπάρχει πια χώρος, δεν υπάρχει ελευθερία. Το να αναπτύξουμε την ικανότητα να παρατηρούμε την εμπειρία μας σημαίνει ότι δεν παγιδευόμαστε τόσο πολύ μέσα σε αυτή.
Μια μεταφορά που μπορεί να σας φανεί βοηθητική είναι αυτή του ουρανού με τα σύννεφα. Ό,τι είδους σύννεφα και αν περνούν από τον ουρανό, είτε φωτεινά είτε σκοτεινά, ο ουρανός δεν αλλάζει. Ο ουρανός είναι ο καμβάς για τα σύννεφα και τον καιρό που μένει για λίγο και μετά περνάει, όμως εκείνος παραμένει ο ίδιος. Ο ουρανός ξέρει πολύ καλά τον καιρό, αλλά ταυτόχρονα ξέρει ότι εκείνος δεν είναι ο καιρός, είναι κάτι μεγαλύτερο και διαφορετικό από ό,τι υπάρχει μέσα σε αυτόν.
Με τον ίδιο τρόπο μπορείτε να παρατηρήσετε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις σωματικές αισθήσεις που τα συνοδεύουν σα να είναι τα σύννεφα που περνούν στον ουρανό.
Πολύ περισσότερο από μια τεχνική, το RAIN είναι ένας τρόπος συνάντησης με τον εαυτό μας. Καθώς το εφαρμόζουμε μπορούμε να νιώσουμε ένα άνοιγμα στην οργανισμική μας εμπειρία, μια αλλαγή στην προοπτική μας, μια αίσθηση συμπόνοιας και αποδοχής για τον εαυτό μας που συνοδεύεται από ένα συναίσθημα ανακούφισης και εσωτερικής γαλήνης ακόμη και μέσα στις καταιγίδες της ζωής μας, μικρές ή μεγάλες.
Photo by Clem Onojeghuo on Unsplash
References: “Instead of resisting…” Brach, Tara. Radical Acceptance, (Bantam Books, 2003), p. 28. Yπάρχουν αρκετές εξαιρετικές περιγραφές της πρακτικής RAIN στο διαδίκτυο. Μερικές από αυτές: Elisha Goldstein, lhttp://blogs.psychcentral.com/mindfulness/2009/05/dealing-with-difficult-emotions/ Tara Brach: http://tarabrach.com/articles/RAIN-WorkingWithDifficulties.html
